1 Ağustos’tan Sonra H Sınıfı Ehliyet Geçersiz

Sürücü belgelerinin yenilenmesi için verilen süre sona yaklaşıyor. Özellikle H sınıfı sürücü belgesine sahip engelli bireyler için kritik tarih 1 Ağustos 2025. Bu tarihten itibaren yeni tip ehliyetini almamış olan engelli bireyler araç kullanamayacak. Ancak sağlık raporu, tertibat uygunluğu ve İl Sağlık Kurulu süreçlerindeki tıkanmalar, binlerce kişiyi mağdur etti. Sürenin dolmasıyla birlikte ciddi sosyal ve ekonomik sorunlar yaşanması bekleniyor.

H Sınıfı Kaldırıldı, Kodlu Yeni Sistem Geldi

Eskiden engelli bireylere sabit olarak H sınıfı ehliyet verilirdi. Bu sınıf, kişinin engel durumuna ya da araca özel olmadan tanımlanırdı. Ancak yeni sistemle birlikte H sınıfı kaldırıldı; yerine B sınıfı ehliyet içerisinde, kişinin engel durumu ve aracın özelliklerine göre özel kodlar eklendi.

Yani artık herkesin engeline ve kullandığı araca göre kişiye özel kodlama yapılıyor. Bu kodlar hem sürücü belgesinde hem de ruhsatta yer alıyor. Ehliyetini yenilemek isteyen engelli bireylerin bu kodlara uygun tertibatlı araç kullanmaları gerekiyor.

Engelli Ehliyet Kodları Nelerdir?

Engelli ehliyetinde farklı kod başlıkları bulunmaktadır: Tabip, Trafik kuruluşları, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Şartları Komisyonu tarafından kullanılan kodlar.

Bu kodlar, araçta bulunması gereken aparatları ve nasıl kullanılacağını ifade eder. Alt kısımda engelli ehliyet kodları tablosuna yer verdik.

Engelli Ehliyet Kodları Tablosu

Engelli araç ehliyet kodları, engelli sürücülerin kullanabileceği taşıt sınıfları ve özel donanımlı araçlar için belirlenmiş özel kodlardır. Bu kodlar, engelli sürücülerin ihtiyaçlarına uygun araç kullanımını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.

Sağlık raporlarına ilişkin ve usul ve esaslar ekleri içerisinde yer alan EK-9 Sürücü ve Sürücü Adaylarına İlişkin Kod Tablosu, özetle engelli ehliyet kodları tablosu aşağıdaki şekildedir;

Sürücü/Sürücü Adayı Ve Araçlara İlişkin Kod Tablosu

(01/01/2016) (Engelli Ehliyet Kodları)

1. a) TABİPLER TARAFINDAN KULLANILACAK KODLAR (Engelli Ehliyet Kodları)
2. Görüşün düzeltilmesi ve/veya korunması

01.01. Gözlük

01.02. Kontakt Lens(ler)

01.05. Göz siperi

01.06. Gözlük veya kontakt lensler

01.07. Kişiye özel optik aygıt

2. İşitme desteği/iletişim desteği
3. Uzuvlara yönelik protez/ortez

03.01  Kol/kollar için protez/ortez

03.02  Bacak/bacaklar için protez/ortez

47. İki tekerlekli araç kullanamaz
48. Gün içinde yapılan yolculuklar ile sınırlı (gün doğumundan bir saat sonra, gün batımından bir saat önce)
49. Araç hızı Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 100 üncü maddesinde belirtilen hız sınırlarından 10 km daha az olmalıdır.
50. Monoküler
51. Ambulans, ticari araç veya resmi araç kullanamaz
52. Sağlık raporu yenileme süreleri

103.01  Üç ayda bir sağlık kontrolü

103.02  Altı ayda bir sağlık kontrolü

103.03  Yılda bir sağlık kontrolü

103.04  Üç yılda bir sağlık kontrolü

103.05  Beş yılda bir sağlık kontrolü

1. D) SÜRÜCÜ ADAYLARI VE SÜRÜCÜLERDE ARANACAK SAĞLIK ŞARTLARI İLE MUAYENELERİNE DAİR YÖNETMELİĞİN 4’ÜNCÜ MADDESİNİN SEKİZİNCİ FIKRASI KAPSAMINDA OLUŞTURULAN KOMİSYON TARAFINDAN KULLANILACAK KODLAR (Engelli Ehliyet Kodları)
2. Modifiye vites

10.02 Otomatik vites

10.04 Uyarlanmış vites kolu

15. Modifiye edilmiş debriyaj

15.01 Uyarlanmış debriyaj pedalı

15.02 Manuel debriyaj

15.03 Otomatik debriyaj

15.04 Debriyaj pedalının çalışmasını ya da aktivasyonunun durmasını önlemeye yönelik tedbir

20. Modifiye edilmiş fren sistemleri

20.01 Uyarlanmış fren pedalı

20.03 Sol ayağa uyarlanmış fren pedalı

20.04 Tabana göre uyarlanmış fren pedalı

20.05 Eğik fren pedalı

20.06 Elle çalıştırılan fren

20.07 Azami Birim Kuvveti ile çalıştırılan fren… (N) (örnek: “20.07 (300N)”)

20.09 Uyarlanmış park freni

20.12 Fren pedalının tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem

20.13 Diz ile harekete geçirilen fren

20.14 Harici güçle desteklenen fren sistemi

25. Modifiye hızlanma sistemi

25.01 Uyarlanmış hız pedalı

25.03 Eğik hız pedalı

25.04 Manuel hız pedalı

25.05 Diz ile harekete geçirilen hız pedalı

25.06 Harici güçle desteklenen hızlanma sistemi

25.08 Soldaki hız pedalı

25.09 Hız pedalının tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem

31. Pedal uyarlamaları ve pedal tedbirleri

31.01 Paralel pedallar ekstra seti

31.02 Aynı seviyede ya da aynıya yakın seviyede pedallar

31.03 Pedallar ayak yardımıyla çalıştırılmadığında hızlanma sistemi ve pedalların tıkanmasını önlemeye ya da aktivasyonunu sağlamaya yönelik önlem

31.04 Yükseltilmiş zemin

32. Kombine fren ve hızlanma sistemi

32.01 Tek elle idare edilen kombine fren ve hızlanma sistemi

32.02 Dış bir güç tarafından idare edilen kombine fren ve hızlanma sistemi

33. Kombine fren, hız ve direksiyon sistemi

33.01 Tek elle dış kuvvet tarafından idare edilen kombine hızlanma, fren ve direksiyon sistemi

33.02 İki elle dış kuvvet tarafından idare edilen kombine hızlanma, fren ve direksiyon sistemi

35. Modifiye kontrol düzeni (far düğmeleri, cam sileceği, korna, sinyal lambaları, vb.)

35.02 Direksiyonu bırakmadan kullanılabilen kontrol cihazları

35.04 Direksiyondan sağ eli çekmeden kullanılabilen kontrol cihazları

35.05 Direksiyon ve hız ile frenleme mekanizmalarının kontrolünü kaybetmeden idare edilebilen kontrol cihazları

40. Modifiye direksiyon

40.01. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan direksiyon … (N) (örneğin: “40.01(140N)”)

40.05. Uyarlanmış direksiyon simidi (daha büyük/kalın direksiyon simidi, azaltılmış çap, vb.)

40.06. Direksiyon simidinin uyarlanmış pozisyonu

40.09. Ayakla işletilen direksiyon

40.11. Direksiyon simidinde yardımcı cihaz (topuz, direksiyon çatalı vb.)

40.14. Tek elle/kolla işletilen alternatif uyarlanmış direksiyon sistemi

40.15. İki elle/kolla işletilen alternatif uyarlanmış direksiyon sistemi

42. Modifiye edilmiş arka/yan görüş cihazları

42.01. Arka görüş için uyarlanmış cihaz

42.03. Yan görüş sağlayan ek iç cihaz

42.05. Kör nokta görüntüleme cihazı

42.06. Elektrikle çalışan dış dikiz aynaları

43. Sürücü koltuğu pozisyonu

43.01. Normal görüş sağlayacak yükseklikte, direksiyon ve pedaldan normal uzaklıkta sürücü koltuğu

43.02. Vücut şekline göre uyarlanan sürücü koltuğu

43.03. Sabit duruş için sırt destekli sürücü koltuğu

43.04. Kol dayanağı olan sürücü koltuğu

43.06. Ayarlanabilir emniyet kemeri

43.07. Sabit bir duruş için destekli emniyet kemeri

44. Motosiklet modifikasyonları

44.01. Tek elle işletilen fren

44.02. Uyarlanmış ön frenler

44.03. Uyarlanmış arka frenler

44.04. Uyarlanmış hız sistemi

44.08. Motosiklet hareket halinde, dururken ve beklerken sürücünün iki ayağının da aynı anda yere değebileceği  şekilde uyarlanmış koltuk yüksekliği,

44.09. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan ön fren …(N)    (örneğin: “44.09(140N)”)

44.10. Azami birim kuvveti ile çalıştırılan arka fren …(N) (örneğin: “44.10(140N)”)

44.11. Uyarlanmış ayak dayama yeri

44.12. Uyarlanmış tutma kolu

45. Sadece sepetli motosiklet kullanabilir
46. Sadece üç tekerlekli motosiklet kullanabilir
47. İki tekerlekli araç kullanamaz
48. Sadece…………..plaka/şasi numaralı aracı kullanabilir.
49. Sadece otomatik vitesli araç kullanabilir
50. Ticari araç, resmi araç, ambulans kullanamaz

H Sınıfı Tekti, Kodlar Karmaşık ve Yoruma Açık”

Yeni sistemle birlikte verilen kodların, sağlık personeli ve İl Sağlık Kurulu’nun yorumuna açık olması büyük sorunlara yol açıyor. Aynı engel durumuna sahip iki kişi farklı kodlar alabiliyor, hatta biri “araç kullanamaz” kararıyla ehliyet alamıyor.

1 Ağustos Sonrası Ehliyetsiz Sayılacaklar

Yeni sistemin yükünü taşıyamayan binlerce engelli sürücü, hala raporlarını tamamlayamadı. 1 Ağustos 2025’ten sonra eski H sınıfı ehliyeti geçersiz olacak. Yeni kodlu ehliyetini alamayanlar araç kullanamayacak, yakalanmaları halinde para cezası ve araç bağlama gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalacak.

Süre Uzatılsın, Mevzuat Netleştirilsin

Engelli hakları savunucuları, Sağlık Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’na çağrı yaparak hem sürenin uzatılmasını hem de kodların belirlenmesindeki keyfiyetin ortadan kaldırılmasını istiyor. Aksi halde binlerce engelli birey, bağımsız yaşamından kopacak.

Kaynak:Yaşadıkça.com