Diyabetli Gençler Hem Engelli Kotasından Hem Normal Statüden İşe Giremiyorlar
Diyabetli gençler iş bulma ve işe girmede yıllardır büyük bir sorunla karşı karşıya. On binlerce genci ilgilendiren sorun şu: Yüzde 40 engelli raporu aldıklarında engelli kontenjanından işe girmeleri kolaylaşıyor. Fakat mevcut yönetmelikteki maddenin belirsizliğinden ötürü 18 yaşını geçen bu gençlerin büyük bölümüne, yalnızca yüzde 30 düzeyinde engelli raporu veriliyor. Gençler bu oranla engelli statüsünden yararlanamıyor. Hatta bu durumda daha kötü bir duruma düşüyorlar. “Normal statüde” buldukları konumlarda “sağlam” raporu alamadıkları, hasta kabul edildikleri için yine işe alınmıyorlar. Böylece kaybet kaybet, katmerli bir mağduriyete uğruyorlar.
“DİYABETLİ SAYISI 100 BİNİN ÜSTÜNDE”
Konuyla ilgili Düzce Üniversitesi Çocuk Diyabet merkezi başkanı Prof. Dr. İlknur Arslanoğlu’nun görüşlerini aldık.
-Kimdir bu diyabetli çocuklar, gençler?
-Bunlar pankreasları harabiyete uğradığı için ömür boyu günlük sık sık kan şekerini ölçmek ve buna uygun insülini defalarca enjekte etmek zorunda olan çocuklar, gençler, her yaştan insanlar. Buna biz “tip-1” diyabet diyoruz. Kan şekerleri önerilen düzeylerde tutulmadığında sağlıkları ileri derecede bozuluyor. Ölümle sonuçlanabilen acil durumlar yaşayabiliyorlar. Uzun vadede de tüm organ sağlıkları bozulabiliyor. Türkiye’de değişik yaşlarda Tip-1 diyabetli sayısı 100 binin üstünde.
“GÜVENLİKLE İLGİLİ BİRÇOK İŞE GİREMİYORLAR”
-Engelli raporu neden gerekli Tip-1 diyabetliler için?
-Pankreas kaybı birçok yönden bir kol bacak veya herhangi bir başka organ kaybı kadar, hatta daha ciddi boyutta yük bindiriyor hastalarımıza. Kan şekerinin belli bir düzeyde tutulması çok zor, olağanüstü bir emek, zaman gerektiriyor. Bu yüzden bu hastalarımız örneğin askerlik hizmetinden muaf tutuluyor. Güvenlikle ilgili birçok işe giremiyorlar. Devlet onları 18 yaşına dek yüzde 90 engelli sayıp ÇÖZGER adlı raporu uygun görüyor.
“YÜZDE 30 ENGELLİ RAPORUYLA ENGELLİ STATÜSÜNDEN DE NORMAL STATÜDEN DE İŞE GİREMİYORLAR”
-Demek ki sorun 18 yaşına gelmeleriyle başlıyor?
-Evet, tam da bu. Evet, askerlik yapamayacağı kabul edilen bu çocuklarımız kız erkek, 18 yaşından sonra en çok yüzde 40 engelli sayılıyor. Yönetmelik maddesi tam bir kesinlikte değil. Birçok sağlık kurulu diyabet eğer bazı ağır komplikasyonlara yol açmışsa yüzde 40 raporu veriyor. Halbuki % 40 Tip-1 diyabetin hakkı, komplikasyon varsa bunlar ayrı puanlanıyor. Büyük çoğunluğa sadece yüzde 30 veriliyor. Yani engelli oranı 18 yaşına gelince bir gün içinde yüzde 90’dan yüzde 30’a iniyor. Çok tuhaf bir durum. Bu yüzde 30 raporu hem engelli kotasından işe girmelerine engel oluyor, hem de sağlam sayılmadıkları için normal statüden işe girmelerini engelleyebiliyor.
“TÜM TİP-1 DİYABETLİLER EN AZ YÜZDE 40 ENGELLİ RAPORU ALABİLMELİ”
-Çözüm ne?
-Yönetmeliğe açıklık getirilmesi kesin çözüm olur. Rapor için başvuran tüm Tip-1 diyabetliler en az yüzde 40 engelli raporu alabilmeli. Başvurmayanlar demek ki sorunlarını kendileri hallediyor denilmeli. Çünkü az sayıda da olsa bazı gençler bu raporu hiç almak istemiyor, oranın net olarak tanımlanmasının onlara bir zararı yok. Zaten sağlık kuruluna başvurmayanın siciline herhangi bir oran işlenmiyor. Bu hafife alınabilecek bir hastalık değil. Devletin tüm yurttaşlarını en iyi sağlık durumunda tutmak gibi bir yükümlülüğü var. Engelli kesimlerin iş bulabilmesi de bu sağlık önlemlerinin olmazsa olmaz bir parçası.
Mali açıdan da şöyle düşünülmeli: Sağlıklılığın temel önemi bir yana, örneğin diyabetlilerde ilerde ne kadar az komplikasyon çıkarsa bu hem kişinin gönenci hem devletin gönenci olur ve de o kadar az masraf çıkarmış olur. Kaybet kaybeti, kazan kazana dönüştürmeliyiz.
Odatv.com
