Ehliyetini Yenilemek İsteyen Engellilere Bu Engel Niye?
Son zamanlarda ehliyetlerini yenilemek için başvuran engelli bireyler, sık sık olumsuz yanıt alıyor. 3 yıllığına verilen sürücü olur raporları, bu süre bitiminde yenileniyor. Bazı engelli bireyler, engel oranları değişmediği halde kendilerini sürücü olur raporu verilmediği için trafiğe çıkamıyor. Bağımsız şekilde hareket edemedikleri için özgürlükleri kısıtlanan bireyler, konuyla ilgili sosyal medyada da tepkilerini dile getiriyor.
Engelli bireylerin, sürücü belgelerini yenilemek için hastane ve il sağlık komisyonlarından geçmeleri gerekiyor. Yenileme sürecinde, ehliyeti iptal edilen çok fazla sayıda engelli birey bulunuyor. Hatta aynı engel oranına sahip bireyler farklı sağlık komisyonlarında farklı sonuçlar ile karşılaştıklarını sosyal medya üzerinden sık sık dile getiriyor. Haberglobal’e konuşan engelli bireyler, “Engel oranımız değişmedi ehliyetimiz elimizden alınmasın” diyor.
Ayrımcılığa Yol Açıyor
Konuyla ilgili konuşan Trafikte Haklarım Derneği Başkanı Sosyolog Yasemin Usta, engelli bireylerin sürücü belgesi yenileme sürecinde yaşadıkları mağduriyete dikkat çekerek, “Aynı engel oranına sahip bireylerin farklı sağlık komisyonlarında farklı sonuçlarla karşılaşması ayrımcılığa yol açmaktadır. Ehliyeti iptal edilen engelli bireyler, iş ve sosyal hayattan uzaklaşmakta, hareket özgürlükleri kısıtlanmaktadır” ifadelerini kullandı.
Neden Ehliyet Vermediler!
Ehliyetleri yenilenmediği için mağdur olan engelli bireyler de, yaşadıklarını anlatırken, haksızlıkların giderilmesini talep ettiler. 2011 yılında aldığı sürücü belgesini yenilemek isteyen polinöropati tanısı ile engeli olan Ramazan Uysal, sağlık komisyonlarına yaptığı başvurularda olumsuz yanıt aldı. Konuyu mahkemeye de taşıyan Uysal, “Her iki ayağı felçli, üst ekstremiteleri normal olan bireylere 1. grup sürücü belgesi verilebilir. Benimle aynı sağlık durumuna sahip bir bireyin başka bir ilde ehliyet alabildiğine bizzat şahit oldum” diye konuştu.
3 Yıl Karar Çıkmadı
1999 yılında geçirdiği trafik kazası sonucu omurilik felci tanısı konan ve tekerlekli sandalye kullanan Gökhan Ayık ise, 17 yılda 250 bin kilometre yol kat ettiğini anlattı. 3 yılda bir istenen sağlık kontrolü sürecinde, ehliyeti sağlık komisyonu kararıyla iptal edildi. Ayık, 2019 yılında sağlık komisyonunun “sürücü olur” raporuyla eski H sınıfı ehliyetini, uygun kodlar işlenmiş yeni tip sürücü belgesine dönüştürdü. Ancak sağlık durumunda hiçbir değişiklik olmamasına rağmen, üç yıl sonra komisyondan bu kez “sürücü olamaz” kararı çıktı.
Ayık, kararın ardından kızını okula götürmekten yaşlı ailesine ulaşmaya kadar tüm yaşam düzeninin bozulduğunu, bireysel özgürlüğünü kaybettiğini anlattı. “Bu karar yalnızca ulaşımı değil, psikolojimi de etkiledi” diyen Ayık, “Ellerini kullanamayanlardan joystick ile araç kullananlara kadar her türlü engeli erişilebilir kılmaya çalışan, teknolojiyi etkin şekilde kullandıran ve uygun yasalar hazırlayan gelişmiş ülkelerin mevzuatları örnek alınmalı” dedi.
Sadece 5 Dakika Baktılar
Eren Yıldırım, 2000 doğumlu. Henüz 15 yaşındayken aquaparkta kayarken havuzun zeminine çarpması sonucu boyun kemiği kırıldı ve C-5 seviyesinde omurilik felci geçirdi. 2020 yılında ehliyet almak için başvuru yaptı. Sağlık komisyonunun onayıyla, 3 yıl kontrol şartıyla “sürücü olabilir” raporu aldı. Teorik sınavı 95 puanla, direksiyon sınavını ise ilk seferde geçti. Kendi aracı olmamasına rağmen çevresindeki aparatlı araçlarla pratik yaparak aktif şekilde araç kullandı.
Araç almak için para biriktiren Yıldırım, 2023’te üç yıl dolduğunda, sağlık komisyonuna yeniden girdi. Video kayıtlarıyla sürüş becerisini göstermesine ve isterseniz buraya geldiğim aparatlı aracı gözünüzün önünde kullanabilirim demesine rağmen “sürücü olamaz” kararı verildi. Karara itiraz eden Yılmaz, yeniden heyete girdi ancak itiraz komisyonu da önceki kararı gerekçe göstererek aynı sonucu verdi. Farklı bir hastanedeki heyet de, sürücü olmasında herhangi bir sakınca bulunmadığını iletti. Yıldırım, detaylı sorularla yaklaşık 2 saat süren bilimsel değerlendirmelerin aksine, sadece 5 dakikalık gözleme dayalı muayenelerle verilen kararların mağduriyetlere yol açtığını vurguladı. Dahası, komisyonlarda bir doktorun “olamaz” yönündeki oyu, diğerlerinin “olabilir” kararını geçersiz kıldığı da öğrenildi.
Sürüş Testleri Olmalı
Tekerlekli Sandalye Tenisi Milli Takım Sporcusu ve Dernek Başkan Yardımcısı Ebru Sulak, 9 yıldır aktif olarak araç kullanıyor. Engelli bir sporcu ve anne olan Sulak, “Hafif engeli olan bireylerin bile komisyonlar tarafından ehliyet alamadığına, mevcut sürücülerin ise yenileme sürecinde hak kaybı yaşadığına tanık oluyoruz. Bu durum, bireylerin bağımsızlığına doğrudan bir engel haline geliyor” dedi. Sulak, “Her ilde engelli bireylere özel sürücü komisyonları kurulmalı, simülasyon cihazları ve tertibatlı araçlarla kapsamlı sürüş testleri yapılmalı, sadece gözle yapılan değerlendirmeler kaldırılmalı, engelli bireylerin ulaşım hakkı Avrupa standartlarına uygun şekilde korunmalı” önerilerinde bulundu.
Kaynak: Haber Global
