Kaynaştırma, Bütünleştirme Eğitiminde Kemikleşen Sorunlar
2025-2026 eğitim yılı okul zili bu sabah çaldı. Panolar, neşeli çocuk fotoğrafları eşliğinde okul heyecanını yansıtan reklam afişleriyle dolu. Veliler tatlı bir telaşla okul alışverişi yapıyor günlerdir.
Eğitim yılını tatlı bir heyecan yerine endişe ile bekleyen aileler, hatta öğrenciler de var. Örneğin benim bu yıl 10.sınıfa başlayacak kaynaştırma öğrencisi oğlumun bana son günlerde sıkça sorduğu soru şu: Akran zorbalığını önlemek için okula dilekçe vereceğini söylemiştin, yazdın mı?
Okullarda Kıramadığımız Bir Direnç Var
Otizm alanında çalışan dernekler, daha önceki yıllarda olduğu gibi, geçtiğimiz eğitim yılında da eğitim hakkı ihlalleriyle ilgili oldukça fazla dosyayla uğraştı. Yasal olarak güvence altına alınan eğitim hakkı ve bu hakka erişimdeki düzenlemeler, iş uygulamaya gelince sekteye uğruyor.
Kaynaştırma / bütünleştirme eğitiminde hala okul yönetimlerinin direnciyle , RAM raporlarına itirazlarlarla kısacası otizmli kaynaştırma öğrencisini benimsememe davranışlarıyla karşılaşmaya devam ediyoruz.
Adrese yakın okulda özel eğitim sınıfı açılma talepleri reddediliyor, özel eğitim sınıfları ve uygulama okullarında alan öğretmeni yetersizliği devam ediyor. Ders saatleri servis firmasının programına göre düzenleniyor. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları kopyala yapıştır metoduyla çoğaltılıyor, etkin şekilde uygulanmıyor.
Bütün bu sorunlar, başta Türkiye Otizm Meclisi olmak üzere otizm sivil toplumunun unsurlarının yıllardır süren çabalarına karşın aşılamıyor.
Etik Yönergesi Sorunları Çözecek Mi?
Bu yıl için tek olumlu gelişme Haziran ayında yayınlanan Özel Eğitim Hizmetleri Etik Yönergesi oldu. Yönerge ile özel eğitim hizmetlerinin etik ilkelerini belirlenirken ve bu hizmetleri yürüten personelin yetki ve sorumlulukları kapsamındaki görevlerini yerine getirirken uymaları gereken etik ilkelere yönelik usul ve esasları düzenliyor.
Açıkçası tüm yaşanılanları değerlendirdiğimde ben bu yönergeye, hak ihlalleri yaşandığında vereceğimiz dilekçelerde Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nin yanında atıfta bulunacağımız bir yazılı metnimiz daha oldu diye bakıyorum. Çünkü bunca yasa, yönetmelik ve düzenlemeye rağmen okullarda bunlara aykırı davranışlar, Bakanlığın personelini yeterince eğitmemesi, yeterli denetim yapmaması ve caydırıcı yaptırım uygulamaması nedeniyle önceki yıllarda sürekli olarak yaşandı.
Bu yönergeden haberdar olan, okuyan, benimseyen, özümseyen kaç tane okul müdürü ve öğretmen var, gerçekten merak ediyorum. 2025-2026 eğitim yılında göreceğiz. Öngörümde yanılmış olmayı yürekten diliyorum.
TOM’un Sosyal Medya Kampanyası
Otizmli birey ve yakınlarının anayasadan, ilgili yasa ve yönetmeliklerden, uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan haklarının savunuculuğunu yapan Türkiye Otizm Meclisi (TOM), eğitim yılı başlamadan üç gün önce sosyal medyada bir kampanya başlattı.
Türkiye’nin çeşitli illerinden 102 üyesi bulunan Meclis, yurt geneline yayılmış ve otizmli çocuğu olan aileler tarafından kurulmuş olan üye dernekleri kanalıyla hem sorunlardan haberdar olan hem çözüm üretebilen bir kabiliyete sahip. Bunları, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile her eğitim yılında, defalarca da paylaşıyor.
Otizmli çocukların eğitim hakkı ihlallerine dikkat çekmek amacıyla sosyal medya platformlarında yayınlanmak üzere düzenlenen kampanya Eylül ayı boyunca devam edecek.
Siz de “Otizmin farkındayım, otizmlilerin yanındayım” diyenlerdenseniz, 2 Nisan Otizm Farkındalık Günü geldiğinde sosyal medya hesaplarınıza mavi ya da kırmızı kalp koymak yerine, TOM ve ilinizdeki üye derneğin bu çalışmalarını paylaşarak destek verebilirsiniz. Yazı ile birlikte yayınlanan afişlerde yer alan adreslerden TOM’u takibe alabilirsiniz.
Haydi, okul müdürleri, öğretmenler, veliler ve hatta öğrenciler: Okul zili çalarken, otizmlilerin eğitim hakkını konuşalım mı?
Sosyal medya hesaplarımız:
İnstagram sosyal medya hesabı için tıklayın
Linkedln sosyal medya hesabı için tıklayın
X sosyal medya hesabı için tıklayın
Facebook sosyal medya hesabı için tıklayın
Haber: Serap Dikmen
Kaynak: Yenigün
