ÖTV ve Ehliyet Mağduriyetine Son Vermek İçin #EngelliHaklarımaDokunma

Engelli bireyler tasarruf tedbirleri kapsamında ÖTV’siz araç alımına kısıtlama getirmeyi öngören çalışmaya yönelik tepkileri çığ gibi artıyor. Bu kapsamda çeşitli platformlar aracılığıyla engelli bireyler tepkilerini dile getirmek için bir araya geliyorlar. ÖTV ve Ehliyet Mağduriyetleri için düzenlenen çevrimiçi toplantıya Türkiye Sakatlar Konfederasyonu, Ortopedik Engelliler Federasyonu, SERÇEV, İstanbul Barosu Engelli Hakları Merkezi Avukatları, Ehliyet Mağdurları Temsilcileri katıldı.

Engellilerin Haklarına Erişim Platformunun bugün düzenleyeceği tweet etkinliğine katılarak #engellihaklarımadokunma etiketini kullanarak engelli bireyler katkı verebilirler.

Toplantıda ÖTV indiriminin yanı sıra ehliyet mağdurları da beklentilerini dile getirdi. Çevrimiçi düzenlenen toplantıda engelli bireyler ve sivil toplum örgütü temsilcileri bazı öneriler ve tespitlerde bulundu.

Öne çıkan tespit ve öneriler

1. Yaşlılarda 3. kişilerin kullanımının yasal olarak yasaklanması ve %90 raporlar ile yaşlılar üzerine alınan araçların süistimaline karşı adrese dayalı kontrol edilmesi,

2. Her ikisi de engelli olan eşlerin aynı aracı kullanabilme kolaylığının sağlanması,
3. Mağduriyeti tüm engellileri cezalandırarak değil suistimal edenlerin tespit edilerek cezalandırılması,

6. Araç bayilerinin tertibatlı araç almak isteyenlere zorluk çıkarmalarının önlenmesi,
7. %90 ve üzeri raporlar ile alınan araçların araçta engelli kişi yokken engelli otoparklarının keyfi işgal edilmesinin önlenmesi,
8. Aynı il sınırı içinde 1. dereceden yakınının aracı kullanması,

7. Engellilerin yararına kullanılmayan araçlara el konulması ve ÖTV muafiyetinin iptal edilmesi,

8. ÖTV mevzuatının değiştirilmesi,
9. Konu ile ilgili ayrımcı uygulamaların son bulması için kanun değişikliği için yasamanın devreye girmesi,

10. İlgili kurumlara, engeli olan bireyler için ehliyet ve araç kullanımının arttırılmasının öneminin anlatılması,

11. Serebral Palsi gibi engel grubundan bireylerin rapor oranı nedeniyle çok ihtiyaç duymalarına rağmen ÖTV muafiyetinden yararlanamama gibi mağduriyetlerin giderilmesi için çalışmanın genişletilmesi,

12. ÖTV suistimalinde sahte rapor konusunda ağır yaptırımlar getirilmesi,
13. Suistimalin engellenmesi için engelliler ve ailelerini cezalandırarak değil sürdürülebilir ve kalıcı ağır cezalarla caydırıcı hale getirilmesi,

14. Suistimalin önlenmesi için gerçek hak sahiplerini mağdur eden fiyat sınırlamasının kaldırılması,

15. Güvenlik gibi donanımların olduğu araçların engellilere lüks değil yolcu ve trafik güvenliği için bir ihtiyaç ve hak olduğu vurgusunun öne çıkarılması,

16. ÖTV muafiyeti ile alınan araçların engellilerin ulaşım erişilebilirliği için bir ayrıcalık değil bir zorunluluk olduğunun öne çıkarılması,

17. Engelliler için devletin mimari ve toplu taşıma gibi ulaşılabilirlikte iş, eğitim, sağlık ve kamusal alanlara erişimde ÖTV’nin sağladığı kolaylıkların kamu yükünü nasıl hafiflettiği engelliler için bağımsız hareket özgürlüğüne sahip olmanın engelliler için üretmek ve hayata dahil olmak gibi anlamının ne kadar büyük ve önemli olduğu vurgusunun öne çıkarılması,

18. Kas hastaları, ampute, parableji (omurilik felçli) vb gibi bireylerin ehliyet ve araç kullanımlarının kısıtlanarak ehliyetlerine el konulması ile yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi için üniversitelerde eğitimler ve uzman kişilerin özel değerlendirme yapmasının sağlanması,

19. ÖTV’nin yıllık derlemeye göre değil asgari ücret endeksli arttırılması,
20. Maliye yetkililerine fiyat artışının farklı engel grubundan bireylerin araç ihtiyacını karşılamadığı ve kapsayıcı yaklaşımın anlatılması (Örn. : Yedek koltuk değneklerini rahatlıkla koyabileceği geniş bagajlı araç, tekerlekli sandalye kullanan, 2 çocuğu engelli olan ailelerin geniş bagajlı araçlara gereksinim duyması gibi.

21. Kendi kullananlar, %90 engelli olan ve %90 yaşlılık üzerine yakınları tarafından kullanılan araçların ayrıştırılması,

22. ÖTV’de A-B-C-D gibi kodlar getirilmesi ortopedik engeli olan bireyler ve aileleri gibi gerçek ihtiyaç sahipleri için kod getirilmesi,

23. Trafik Otopark Kartı uygulamasının genişletilmesi (Ruhsata dayalı ücretsiz otopark hizmeti Trafik Otopark Kartı için de kamusal ve özel alanlarda geçerli olmalı). Kamusal alanlarda Havalimanı, kamuya bağlı alanlarda ruhsatta ÖTV muafiyeti yazısı yoksa kişilerin trafik otopark kartlarına ücretsiz otopark kolaylığı sağlanmıyor. Bu yanlışlığın giderilmesi,

24. Şirketlere vergi istisnası ile verilen araçlar düşünüldüğünde engellilere verilen ÖTV bir lütuf olmadığı hak olduğu anlatılmalı,

25. Galerilerin fiyat farkı istemesi gibi istismarın önlenmesi,
26. Barolar, sendikalar, medya, Türkiye İnsan Hakları Eşitlik Kurumu, K. D. Kurumu, Türkiye Tabipler Birliği gibi kurumlarda kolektif sorumlulukları doğrultusunda özel çalışmalar yapmak, mağduriyetlerin giderilmesi için bu kurumları öne çıkartmak.

Ehliyet mağdurlarını talepleri ise şöyle;

1. Skolyozlar ehliyet alamıyorlar, Bu konuda çalışma yapılması,
2. Ehliyet kodlama sistemi yetersiz ve sistemin adil ve doğru işlemesi için çalışmalar yapmak,

3. Simülasyonlar olmuyorsa il sağlık kurullarında ihtisas komisyonlarına gidilmesinin önü açılmalı,

4. Ehliyette farklı engel grubundan bireylerin kamu görevlisinin acıma ya da özel takdiri ile duygusal kararlar vermesi önlenerek mağduriyetlerin giderilmesi,

5. Rapor kriterleri değiştirilmeli (CP, Parapleji, Kısa Boyluluk gibi) yeti/fonksiyonlarına göre özel değerlendirme ile ehliyet verilmeli,

6. Komisyonlar denetlenmediği için hak kayıplarına neden oluyor. Bu giderilmeli!
7. BM Engelli Hakları Sözleşmesi’nden yola çıkarak tüm mağduriyetlerin ehliyet ve ÖTV’de dava açılmalı (Tüm illerde eş zamanlı davalar açılmalı)

8. Kamu Denetçiliği Kurumu devreye alınmalı,
9. Yönetmelik acilen değişmeli,
10. Ehliyette genelleme yapılmadan her birey yeti kayıplarına göre ayrı ayrı özel değerlendirilmeli,

11. Doğru değerlendirme yapacak uzmanların komisyonlara atanması, uzman olmayanların komisyondan çıkarılmasının sağlanması,

12. Makine mühendislerine mutlaka üniversitelerde eğitimler verilmeli araç kullanımını kolaylaştıran özel tertibatı bilmiyorlar,

13. Ehliyet, ÖTV gibi engelli hakları konusunda yönetmelik/mevzuat/kanunlar hakkında kamu görevlileri bilgisizler, mutlaka periyodik eğitimler verilmeli,
14. Ehliyet sürecinde objektif ve hak kaybı olmaması için simülasyon cihazı ile eğitim ve değerlendirme yapılmalı,
15. Çok güçlü kas gücü olan ile kas gücü zayıf olan doktorlar aynı değerlendirmeyi yapamıyor! Bu yanlış karar alınmasına neden olduğu için önlenmeli, doğru sorular hazırlanarak sorulmalı ve yaklaşılmalı,önlenmeli,
16. Komisyonlarda kişisel meraka dayalı saçma sorular ve yaklaşımlar yerine nitelikli ve doğru sorular hazırlanarak sorulmalı ve yaklaşılmalı,
17. Engelli raporlarında yaşanan haksızlıklar ICF’e göre değerlendirilerek giderilmeli,
18. Engelliler de ilgili komisyonlar da olmalı, bağımsız ve fevri kararların alınmasıönlenmeli.

Kaynak: Yaşadikca.com