
Ankara’da Engelli Hakları İçin Tarihi Buluşma: “Eşit, Erişilebilir ve Onurlu Bir Yaşam İstiyoruz!”
Engelli bireylerin yıllardır süregelen hak mücadelesi, 14 Haziran 2025 günü Ankara Kızılay’da adeta ete kemiğe büründü. Türkiye’nin dört bir yanından gelen engelli bireyler, yakınları, aktivistler ve sivil toplum örgütleri, “Engellilerin Haklarına Erişim Platformu” öncülüğünde bir araya gelerek eşit yurttaşlık taleplerini güçlü bir sesle duyurdu.
Etkinlik, Ankara’nın en merkezi noktalarından birinde, Sakarya Caddesi’ndeki yoğun katılımla gerçekleşti. Katılımcıların taşıdığı dövizlerde, “Erişilebilirlik lütuf değil haktır!”, “Eğitimde ayrımcılığa hayır!”, “Engellenmek istemiyoruz!” gibi sloganlar dikkat çekti.

Birçok engelli birey, tekerlekli sandalye, beyaz baston ya da refakatçi yardımıyla miting alanına geldi. Farklı engel gruplarından bireyler, kendi sorunlarını ve taleplerini ortak bir çatı altında dile getirdi.

“Engelliler Artık Yalnız Değil”
Mitingde söz alan isimlerden biri olan Avukat Turhan İçli, Türkiye’de engelli politikalarının “göstermelik ve geçici çözümlere dayandığını” söyledi. İçli, BM Engelli Hakları Sözleşmesi’nin hâlâ gerçek anlamda uygulanmadığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Yasa var ama icraat yok. Binlerce engelli kamuda işe girmeyi bekliyor. Üniversite okuyan engelliler, dersliklere giremiyor. Asansörü olmayan okullarda çocuklarımız nasıl okusun? Artık sabrımız taştı.”

Mehmet Kızıltaş ise konuşmasında erişilebilirliğin sadece fiziksel değil, zihinsel bir dönüşüm meselesi olduğunu belirtti:
“Bu toplum, engellileri hâlâ yardım edilmesi gereken birer ‘nesne’ olarak görüyor. Oysa biz haklarımızı istiyoruz, lütuf değil. Erişim hakkı, istihdam hakkı, bağımsız yaşam hakkı… Bunlar temel insan haklarıdır.”

Ayşe Sarı, yaptığı konuşmada engelli bireylere ve ailelerine seslenerek, “Çocuklarınızın bağımsız yaşam hakkı için yeterli koşullara sahip olduğunu düşünüyor musunuz? Bu çocuklar daha bağımsız yaşam hakkına bile sahip değilken; eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi temel haklar için mücadele ediyorlar” dedi.
Aynı konuşmada, engelli kadınların maruz kaldığı ayrımcılığa da dikkat çeken Sarı, “Kadına yönelik şiddet haberlerinde ya da istatistiklerinde engelli kadınların adı bile geçmiyor. Bu durum, görmezden gelinmenin en ağır hali” ifadelerini kullandı.
Bursa Down Kardeşliği Derneği Başkanı Gülay Güzel, Ankara’daki Engelliler Buluşması’nda yaptığı açıklamada, Down Sendromlu bireylerin sağlık raporları, eğitimde mobbing, istihdam ve hak kayıplarına dikkat çekti. Güzel, doğru raporlama, öz-savunuculuk eğitimi, destekli istihdam ve ücretsiz aile danışmanlığı taleplerini sıralayarak, toplumsal farkındalık ve iş birliği çağrısı yaptı.

Otizm Konfederasyonu adına konuşan İlgi Otizm Derneği Başkanı Hülya Saygı, otizmli bireylerin hakları ve karşılaştıkları zorluklara dikkat çekerek, çözüm önerilerini paylaştı. Erken tanı ve eğitimin hayati öneme sahip olduğunu vurgulayan Saygı, kapsayıcı ve bütünleştirici eğitimin, destekli istihdam modellerinin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Bakımevlerindeki insan onuruna yakışmayan koşulların düzeltilmesi çağrısında bulunurken, devlet desteklerinin artırılmasını talep etti. Otizmli bireylerin toplumsal hayatta eşit şekilde yer alabilmeleri için farkındalığın sosyal kabule dönüşmesi gerektiğini ifade eden Saygı, konuşmasını “Fark et, kabul et, dahil et” sloganıyla noktaladı.

Siyaset Sahnesinden Destek
Buluşmaya siyasi kanattan katılan en dikkat çekici isimlerden biri ise CHP Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka oldu. Nazlıaka, miting alanında yaptığı konuşmada hükümeti eleştirerek şu ifadeleri kullandı:
“Bugün burada toplanan herkes, Türkiye’nin vicdanıdır. Engelli bireylerin kamuda istihdamı, eğitimde fırsat eşitliği, sağlık ve bakım hizmetlerine erişimi konusunda iktidar sınıfta kalmıştır. Sadece seçimden seçime hatırlanan bu yurttaşlarımız, artık susmayacak.”
Nazlıaka ayrıca, engelli kadınların yaşadığı çoklu ayrımcılığa da dikkat çekerek, kadın engellilerin sosyal hayatta neredeyse görünmez olduğunu söyledi.

Somut Talepler Masaya Kondu
Platform bileşenleri adına yapılan ortak açıklamada ise talepler net bir şekilde sıralandı:
Erişilebilirlik konusunda yasal yaptırımların uygulanması
EKPSS atamaların acilen yapılması ve kotanın arttırılması
Bakım maaşları ve engelli maaşlarında adil kriterler ve iyileştirme
Engelli bireylerin eğitime, sağlığa, toplu ulaşıma eşit erişiminin sağlanması
Engelli kadınlara yönelik özel koruma ve destek programları
Açıklamada, engellilerin yalnızca fiziksel değil, sistematik olarak da “engellendiği” vurgulandı ve artık çözüm değil, icraat beklendiği belirtildi.

Kapanış: Mücadele ve Dayanışma
Etkinlik boyunca sahneye çıkan engelli aktivistler söz alarak yaşadıkları ayrımcılığı anlattı. Platform üyeleri, bu mücadelenin tek günlük bir eylem olmadığını, yıl boyunca sürecek bir farkındalık ve hak savunuculuğu hattı çizeceklerini dile getirdi.
Katılımcılar, “Bu daha başlangıç, mücadeleye devam” sloganları eşliğinde etkinliği sonlandırdı. Dağılan kalabalık, Türkiye’de engellilik meselesinin sadece engellilerin değil, topyekûn toplumun sorunu olduğunun altını çizdi.
Kaynak: yasadikca.com