Engelli Çocuklar “Bakım Sigortası Sistemi” ile Güvence Altında Bakılmalı
Engellilerin Haklarına Erişim Platformu Sözcüsü Turhan İçli, engellileri korumak adına “Bakım Sigortası Sistemi” kurulması, engelli çocukların bu yasanın güvencesi altında bakılması gerektiğini belirterek “Zihinsel engelli bireylerin anne ve babaları umutsuzluğa kapılıyorlar. Çocuklarının geleceğinden endişe etmeye başlıyorlar. Çünkü sistemli bir şekilde onları güvenlik bir yere teslim edebilecekleri, onların bakımlarını yapabilecek devlet kurumları yok veya var olanlar da son derece yetersiz. Dolayısıyla engelli anne ve babalar yeni bir davranış biçimini benimsemeye başladılar. Önce çocuklarını öldürüyorlar, sonra intihar ediyorlar. Bu öyle bir, iki vaka değil, giderek çoğalan vakalara dönüştü” dedi.
Engellilerin Haklarına Erişim Platformu Sözcüsü Turhan İçli, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası kapsamında ANKA Haber Ajansı’na değerlendirmelerde bulundu. İçli, engelli haklarını, “Engellilerin hakları toplumsal nitelikte haklar. Yani insan olmaktan kaynaklı, doğuştan getirdiği bütün insanlar gibi engellilerin de birtakım hakları var. Bunlar siyasal haklar, toplumsal haklar, çevre hakları, fiziki erişim, erişilebilirlik hakları gibi sıralanabilir” şeklinde nitelendirdi.
“Parlamentoya yönelik lobi faaliyetlerimiz boşa düşüyor”
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş ile birlikte engelli haklarının korunması ve güçlendirilmesine ilişkin yaptıkları lobi faaliyetlerini artık yapamadıklarını vurgulayarak İçli, şu ifadeleri kullandı:
“Biz 1990’lı yıllardan sonraki mücadelelerde parlamentoya gider, oradaki grup başkanvekilleriyle görüşür, bir yasanın çıkartılması veya bir çıkacak yasada engelliler aleyhine bir hüküm varsa onun düzeltilmesi için lobi faaliyeti yapardık ve sonuç alırdık bu faaliyetlerden. Çünkü o zaman parlamento etkin bir kurumdu. Gerçekten yasaları parlamento yapıyordu ve biz parlamenterleri etkilediğimiz zaman o yasalarda istediğimiz değişiklikleri yaptırabiliyorduk. Fakat özellikle cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişten sonra bütün yetkiler cumhurbaşkanının elinde toplandı ve parlamento etkin bir kurum olmaktan çıktı. Artık parlamenterler yasaları yapmıyorlar. Bu yasalar hazır olarak önlerine geliyor, kabul ediyorlar veya reddediyorlar. Dolayısıyla bizim parlamentoya yönelik lobi faaliyetlerimiz boşa düşüyor. Engellilerin bugün mücadeleyle elde etmek istedikleri hakları parlamentodan değil cumhurbaşkanından talep etmesi gerekiyor. Ancak Cumhurbaşkanlığı da erişilebilir bir kurum değil. Etkilenebilir bir kurum değil. Cumhurbaşkanına, yurttaşlarının seslerini duyurmaları bir hayli zor oluyor. Ve sonuç alması da aşağı yukarı imkansız oluyor.”
“Önce çocuklarını öldürüyorlar, sonra intihar ediyorlar”
İçli, zihinsel engelli çocukların geleceğinden endişe ettikleri için ebeveynlerin çocuklarını öldürdüğünü ve intihar ettiklerini öne sürerek şunları kaydetti:
“Zihinsel engelli bireylerin anne ve babaları umutsuzluğa kapılıyorlar. Çocuklarının geleceğinden endişe etmeye başlıyorlar. Çünkü sistemli bir şekilde onları güvenlik bir yere teslim edebilecekleri, onların bakımlarını yapabilecek devlet kurumları yok veya var olanlar da son derece yetersiz. Dolayısıyla engelli anne ve babalar yeni bir davranış biçimini benimsemeye başladılar. Önce çocuklarını öldürüyorlar, sonra intihar ediyorlar. Bu öyle bir, iki vaka değil, giderek çoğalan vakalara dönüştü.”
“Bakım sigorta sisteminin kurulması gerekiyor”
İçli, engellileri korumak için “bakım sigorta sistemi” kurulması gerektiğini belirterek sözlerine şu şekilde devam etti:
“Mutlak suretle artık bir bakım sigorta sisteminin kurulması gerekiyor. Aslında Türkiye’de bakım sigorta sisteminin engellilere yönelik, bakıma muhtaç insanlara yönelik kurulma çalışmaları 2007 yılında başlatıldı. 2007 yılında İstanbul’da bir bakım şurası yapıldı başbakanlık öncülüğünde ve bu şurada bakım sigortası yasasının ivedilikle çıkarılması kararı alındı. 2013 yılında hükümet bakım sigortası yasasını ele aldı. 2013’ten bugüne 12 yıldır bu konu hiç ele alınmıyor. Biz Engellilerin Haklarına Erişim Platformu olarak mutlak suretle bir bakım sigortası yasasının çıkarılmasını talep ediyoruz. Engelli çocuklarımıza bu yasanın güvencesi altında bakılmalıdır. Bugün yok mu bakım hizmetleri? Evde bakım hizmetleri var. Anne, baba diyelim ki çocuğuna bakıyor. Bunun karşılığında ayda kendilerine sosyal yardım niteliğinde sadece 9 bin lira para ödeniyor. Oysa engelli çocuğuna bakan anne işinden ayrılmış oluyor o çocuğa bakmak için. Hiçbir sosyal güvencesi yok, sigortası yok. Dolayısıyla bakım sigortası yasasıyla bakıcılar eğitileceği gibi bakan kişilere sosyal güvenlik şemsiyesi altında belirli güvenceler sağlanmış olacak. Belirli bir aylık alacaklar ve sigortalı hale getirilmiş olacaklar. Bakım sigortası yasası bu bakımdan bir zorunluluk, ivedi bir talebimiz bizim.”
İçli, engelli aylığı ve bakım hizmetleri için verilen ücretin asgari ücrete göre ayarlanması gerektiğini bildirerek, şunları kaydetti:
“Bakım hizmetleri veren ailelere 9 bin lira para veriliyor. Engelli aylığı ödemesi var, o da 5 bin lira civarında bir para. Yani biz Türkiye’de yoksulluktan bahsediyoruz, açlıktan bahsediyoruz, açlık sınırlarından bahsediyoruz. Açlık sınırının 25 bin lira dolayında olduğu bir ülkede 5 bin lira engelli maaşı açlık sınırının bile beşte biri oranında. 9 bin lira bakım hizmeti açlık sınırının neredeyse üçte birinin altında bir gelire kavuşmalarına neden olabiliyor. Oysa emeklilerimizi 14 bin lira aylıkla zaten geçimlerini yapamıyorlar. Bir engelli ailesinin bu paralarla nasıl geçinebileceğini takdirlerinize bırakıyoruz. Dolayısıyla biz ivedilikle Engelli aylığı verilirken de, bakım hizmetleri verilirken de asgari ücrete göre bir ayarlamanın yapılması gerektiğini, en az asgari ücret tutarında bir ücretin ödenmesi gerektiğini ve bunun için de hiçbir ön koşul ileri sürülmemesi gerektiğini düşünüyoruz.”
ANKA
