Engelli Vergi İndirimi ile Emeklilik Kalktı, Yetim Aylığında Değişiklikler Var

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 7 Şubat 2025 tarihli genelgesiyle emeklilik ve yetim aylıkları konusunda önemli değişiklikler yaptı. Özellikle engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananların yaşlılık aylığı bağlanma uygulaması sona erdirilirken, yetim aylığı ve sigortalılık süreleriyle ilgili düzenlemeler getirildi. Resmi Gazete’de yayımlanan yeni kanun, birçok sigortalıyı ve emekliyi doğrudan ilgilendiriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından yapılan değişikliğe dair duyuruda şunlara yer verildi;

Bilindiği üzere, 9/1/2025 tarihli ve 7538 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 15/1/2025 tarihli ve 32783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Söz konusu Kanun ile;

Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlara yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 87 nci maddesinin yürürlükten kaldırılmasına,

5510 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrasına göre aylık talebinde bulunan 4/1-(a) kapsamındaki sigortalıların Kanunun yürürlük tarihinden önceki hizmet sürelerine ilişkin aylıklarının hesabında, Kanunun geçici 2 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre esas alınacak aylık bağlama oranının 506 sayılı Kanunun mülga 61 inci maddesinin dördüncü fıkrası dikkate alınarak belirlenmesine,

5510 sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasının (d) ve (e) bentlerinin (1) numaralı alt bentlerinde değişiklik yapılması, 5510 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasının yürürlükten kaldırılması, üçüncü ve dördüncü fıkralarında değişiklik yapılması ile 2008/Ekim aybaşından önce sigortalı olup 15/1/2025(dahil) tarihinden sonra talepte bulunanlara engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanması uygulamasına son verilerek bu sigortalılardan çalışma gücünü %40 ila %59 arasında kaybettiği tespit edilenler hakkında Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrasına göre aylık bağlanmasına,

5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasında yapılan değişiklikle, yetim aylığı bağlanması koşulları bakımından haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya devam eden çocuklardan, öğrenci / aday olmaları nedeniyle 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentleri uyarınca 4/1-(c) kapsamında sigortalı sayılanların yetim aylıklarının, bu sigortalılık dolayısıyla kesilmemesine ve erkek çocuklara ikinci bir yükseköğrenimde geçen süreler ile doktora veya ikinci defa yapılan master veyahut lisans üstü uzmanlık öğreniminde geçen sürelerde de aylık bağlanmasına, yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

Bu çerçevede, 6/11/2018 tarihli ve 2018/38 sayılı “Emeklilik İşlemleri” konulu, 6/8/2019 tarihli ve 2019/18 sayılı “Özel Kanun Hükümlerine Göre Bağlanan Aylık ve Yapılan Ödemelere İlişkin  Uygulamalar” konulu, 29/6/2020 ve 2020/22 sayılı “5510 Sayılı Kanunun Geçici 4 üncü Maddesi Kapsamındaki Sigortalıların Sigortalılık – Tahsis ve Ödeme İşlemleri” konulu genelgelerde aşağıda belirtilen değişiklikler yapılmıştır.

Ayrıca, “Vergi İndiriminden Yararlanarak Aylık Bağlananlardan Kontrol Muayenesine Sevk Edilenler” konulu, 28/9/2020 tarihli ve 11507237 sayılı Genel Yazı yürürlükten kaldırılmıştır.

1. “Emeklilik İşlemleri” konulu 6/11/2018 tarih ve 2018/38 sayılı Genelgenin;

İkinci Kısım “YAŞLILIK SİGORTASI” başlıklı Üçüncü Bölümünde yer alan;

“2.2.1. Kanuna Göre Özel Şartlarla Aylığa Hak Kazanma Koşulları” alt başlığının ikinci paragrafının birinci bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“- 4/1-(a) sigortalılarından; ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malul olanlar için 2008/Ekim ay başından sonra ilk defa sigortalı olanlar hakkında, çalışma gücü kaybı % 40 ila % 59 arasında olanlar için ise ilk defa Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olanlar ile 7538 sayılı Kanun ile Kanunun geçici 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasının (d) ve (e) bentlerinin (1) numaralı alt bentlerinde yapılan değişiklik ve Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasının yürürlükten kaldırılarak üçüncü ve dördüncü fıkralarında yapılan değişiklikler gereğince ilk defa 2008/Ekim ay başından önce sigortalı olup 15/1/2025 (dahil) tarihinden sonra yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan ve Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında yaşlılık aylığı bağlanacak sigortalılar hakkında,

“2.2.1.2. Çalışma Gücündeki Kayıp Oranı % 40-% 59 Arasında Olanlar” alt başlığının son paragrafı yürürlükten kaldırılarak yerine aşağıdaki açıklamalar eklenmiştir.

“7538 sayılı Kanunla, Kanunun geçici 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasının;

(d) bendinin (1) numaralı alt bendi “1) 31/12/2008 (dahil) tarihinden önce sigortalı sayılanlar için 3700 gün olarak,”

(e) bendinin (1) numaralı alt bendi “1) 31/12/2008 (dahil) tarihinden önce sigortalı sayılanlar için 4100 gün olarak,” değiştirilmiştir.

Bu kapsamda ilk defa 2008/Ekim ay başından önce sigortalı olup 15/1/2025 (dahil) tarihinden sonra talepte bulunan ve yaşlılık aylığı bağlanacak statüsü 4/1-(a) kapsamında olan sigortalılardan çalışma gücü kayıp oranı;

-%40 ila %49 arasında belirlenenlerin, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 prim ödeme gün sayısının olması,

-%50 ila %59 arasında belirlenenlerin, 16 yıl sigortalılık süresi ve 3700 prim ödeme gün sayısının olması, halinde aylık bağlama işlemi sonuçlandırılacaktır.

Ancak, Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olup, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanan ve 4/1-(a) kapsamında aylık bağlanacak sigortalıların engellilik derecelerine göre aylığa hak kazanma koşullarının belirlenmesinde 7538 sayılı Kanunla ilgili maddelerin yürürlükten kaldırıldığı 15/1/2025 (hariç) tarihine kadar yaşlılık aylığı talebinde bulunanlar için 506 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır.”

“2.2.2. 2008/Ekim Ay Başından Önce Sigortalı Olan 4/1-(a) Sigortalılarının Özel Şartlara Göre Aylığa Hak Kazanma Koşulları” başlığının altında yer alan “2.2.2.3. Engelliliği Nedeniyle Vergi İndiriminden Yararlananlar” alt başlığının;

-İlk paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“7538 sayılı Kanunla 506 sayılı Kanunun geçici 87 nci maddesi ve Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış olduğundan, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlardan 15/1/2025 (dahil) tarihinden sonra yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunanlara, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 60 ıncı maddesinin (C) bendinin (b) alt bendi ve 506 sayılı Kanunun geçici 87 nci maddesi kapsamında aylık bağlanmayacaktır. Diğer taraftan, haklarında düzenlenmiş geçerli bir vergi indirim belgesi olanlardan, 7538 sayılı Kanunla ilgili maddelerin yürürlükten kaldırıldığı 15/1/2025 (hariç) tarihine kadar yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunanlar için hak kazanma koşulları 506 sayılı Kanuna göre belirlenecektir. Buna göre 15/1/2025 (hariç) tarihinden önce bu kapsamda talepte bulunanlardan;”

-Son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ayrıca, 7538 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 15/1/2025 (dahil) tarihinden sonra yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunanların işlemleri “2.2.1.2. Çalışma Gücündeki Kayıp Oranı % 40-% 59 Arasında Olanlar” alt başlığında yer alan hükümlere göre yürütülecektir.”

1. 16/8/2019 tarihli ve 2019/18 sayılı “Özel Kanun Hükümlerine Göre Bağlanan Aylık ve Yapılan Ödemelere İlişkin Uygulamalar” konulu Genelgenin “VAZİFE MALULLÜĞÜ” başlıklı Birinci Kısmındaki “1.9. Dul ve Yetimler” başlıklı bölümdeki;
2. 1″9.3. Kız Çocuklara Aylık Bağlanması” başlığındaki açıklamaların sonuna aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.

“Bilindiği üzere, 5434 sayılı Kanunun mülga 99 uncu maddesinin ikinci fıkrasındaki; “Vazife malullüğü aylığı alanların, varsa, harp malullüğü zammı ile Harp Okulu öğrencilerinden yetim aylığı alanların bu aylıkları kesilmez.” hükmü ile 5510 sayılı Kanunun geçici 18 inci maddesine 19/6/2010 tarihli ve 27616 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16/6/2010 tarihli ve 5997 sayılı Kanunun 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren 11 inci maddesi ile eklenen ikinci fıkrasındaki; “Polis Akademisinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin yetim aylıkları bu öğrenimleri süresince kesilmeksizin ödenmeye devam edilir.” hükmü uyarınca söz konusu okullarda öğrenim görmekte olan yetimlerin aylıkları kesilmemekte idi.

Bu defa, 15/1/2025 tarihli ve 32783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9/1/2025 tarihli ve 7538 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe giren 13 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasının son cümlesi;

“Ancak, bu Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilenlerden öğrenci olanların sigortalı sayılmaları, yetim aylıklarının bağlanmamasını veya bağlanan yetim aylıklarının kesilmesini gerektirmez.” şeklinde değiştirilmiş ve fıkraya;

“Bu madde kapsamında aylık alan ya da hükmün yürürlüğe girdiği tarihten sonra aylığa hak kazanacak erkek çocuklar için 5434 sayılı Kanunun mülga 74 üncü maddesinin altıncı fıkrası hükümleri uygulanmaz. Bu fıkranın ikinci ve üçüncü cümlesi hükümleri bu Kanunun geçici 18 inci maddesi düzenlenen rapora istinaden aylığı kesilecektir. Ancak, sigortalının Kurumumuza itiraz etmesi halinde itirazı il sağlık müdürlüğüne bildirilecektir. İtiraz sonucu düzenlenen sağlık kurulu raporunda engel oranının gerek %40’ın altında gerekse de %40’ın üzerinde belirlenmesi durumunda il sağlık müdürlüğü aracılığı ile hakem hastaneye sevk edilecek, hakem hastane tarafından düzenlenen rapora göre işlem yapılacaktır.

Örnek 3: 3/8/1994 tarihinde ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan ve 3600 prim ödeme gün sayısı ve % 85 engel oranı ile 19/10/2022 tarihli tahsis talebine istinaden 1/11/2022 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almakta olan sigortalı, yapılan şikayet nedeniyle 19/9/2025 tarihli bilgilendirme yazısıyla ilk raporunun düzenlendiği sağlık kuruluşunun haricinde bir hastaneye sevk edilmiştir. 19/12/2025 tarihi itibariyle kontrol muayenesi oluşturulan sigortalının aylığı 20/12/2025 tarihi itibarıyla kesilmiştir. 30/12/2025 tarihli rapor ile engel oranı % 55 olarak tespit edilen sigortalının, yeni engel oranına göre tahsis talep tarihi itibarıyla aylığa hak kazanma koşulunu sağlamadığı anlaşıldığından ve daha önce aylığı kesilmiş olduğundan herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek 4: Örnek 3’teki sigortalının sevk sonucu temin edilen rapor tarihinin 14/10/2025 olduğu (bilgilendirme yazısı tarihi ile ihbar veya şikâyete istinaden oluşturulan kontrol muayene tarihi arasında) varsayıldığında, bu defa sigortalının aylığı rapor tarihini (14/10/2025) takip eden ödeme döneminden (20/10/2025) kesilecektir.

Örnek 5: Örnek 3’teki sigortalının prim ödeme gün sayısının 3800 olması ve sevk edildiği sağlık kuruluşunca düzenlenen raporda engel oranının %55 olarak tespit edilmesi halinde, engel derecesi değişmesine rağmen yeni engel oranına göre de tahsis talep tarihi itibariyle aylığa hak kazandığı anlaşıldığından, sigortalının aylığı kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi itibarıyla başlatılacaktır.

10.3. Sigortalıların vergi indiriminden yararlanmaya esas engellilik derecelerinin tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarının Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olması önem arz etmekte olup, vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış kapsamındaki yetimler hakkında da ilgisine göre uygulanır.” cümleleri eklenmiştir.

Buna göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihini takip eden aybaşından itibaren, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d), (e) ve (f) betlerinde sayılan; Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Milli Savunma Bakanlığı hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adayların, Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler ile polis nasbedilmek üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde polislik eğitimine tabi tutulan adayların, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okumaya devam edenler ile subay ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adayların, yetim aylıkları bağlanacak veya yetim aylığı almakta iken söz konusu okullarda öğrenci olanların aylıkları ödenmeye devam edilecektir.

Söz konusu tarihten önce yetim aylığı bağlanmayan veya kesilen ancak 7538 sayılı Kanun ile birlikte aylık almaya hak kazananlara Kurumumuza başvuruda bulunmaları halinde aylık bağlanacak olup, bu kişilere 1/2/2025 tarihinden önceki bir dönem için herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.”

2. “1.9.4. Erkek Çocuklara Aylık Bağlanması” başlığındaki açıklamaların ikinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar eklenmiş, dördüncü paragrafının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmış, aynı paragrafın üçüncü cümlesinin sonundaki “bağlanacak ya da aylıkları kesintisiz bir şekilde ödenecektir.” ibaresi “bağlanmakta ya da aylıkları kesintisiz bir şekilde ödenmekteydi.” şeklinde değiştirilmiş, yine aynı paragrafın sonuna aşağıdaki cümle eklenmiş ve Örnek-2’den sonra gelmek üzere aşağıdaki Örnek-3 ve Örnek-4 eklenmiştir.

“Bilindiği üzere, 5434 sayılı Kanunun mülga 99 uncu maddesinin ikinci fıkrasındaki; “Vazife malullüğü aylığı alanların, varsa, harp malullüğü zammı ile Harp Okulu öğrencilerinden yetim aylığı alanların bu aylıkları kesilmez.” hükmü ile 5510 sayılı Kanunun geçici 18 inci maddesine 19/6/2010 tarihli ve 27616 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16/6/2010 tarihli ve 5997 sayılı Kanunun 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren 11 inci maddesi ile eklenen ikinci fıkrasındaki; “Polis Akademisinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin yetim aylıkları bu öğrenimleri süresince kesilmeksizin ödenmeye devam edilir.” hükmü uyarınca söz konusu okullarda öğrenim görmekte olan yetimlerin aylıkları kesilmemekte idi.

Bu defa, 15/1/2025 tarihli ve 32783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9/1/2025 tarihli ve 7538 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe giren 13 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasının son cümlesi; “Ancak, bu Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilenlerden öğrenci olanların sigortalı sayılmaları, yetim aylıklarının bağlanmamasını veya bağlanan yetim aylıklarının kesilmesini gerektirmez.” şeklinde değiştirilmiş ve fıkraya; “Bu madde kapsamında aylık alan ya da hükmün yürürlüğe girdiği tarihten sonra aylığa hak kazanacak erkek çocuklar için 5434 sayılı Kanunun mülga 74 üncü maddesinin altıncı fıkrası hükümleri uygulanmaz. Bu fıkranın ikinci ve üçüncü cümlesi hükümleri bu Kanunun geçici 18 inci maddesi kapsamındaki yetimler hakkında da ilgisine göre uygulanır.” cümleleri eklenmiştir.

Buna göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihini takip eden aybaşından itibaren, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d), (e) ve (f) betlerinde sayılan; Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Milli Savunma Bakanlığı hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adayların, Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler ile polis nasbedilmek üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde polislik eğitimine tabi tutulan adayların, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okumaya devam edenler ile subay ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adayların, yetim aylıkları bağlanacak veya yetim aylığı almakta iken söz konusu okullarda öğrenci olanların aylıkları ödenmeye devam edilecektir.

Söz konusu tarihten önce yetim aylığı bağlanmayan veya kesilen ancak 7538 sayılı Kanun ile birlikte aylık almaya hak kazananlara Kurumumuza başvuruda bulunmaları halinde aylık bağlanacak olup, bu kişilere 1/2/2025 tarihinden önceki bir dönem için herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.”

“Bu defa, 7538 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasına eklenen “Bu madde kapsamında aylık alan ya da hükmün yürürlüğe girdiği tarihten sonra aylığa hak kazanacak erkek çocuklar için 5434 sayılı Kanunun mülga 74 üncü maddesinin altıncı fıkrası hükümleri uygulanmaz. Bu fıkranın ikinci ve üçüncü cümlesi hükümleri bu Kanunun geçici 18 inci maddesi kapsamındaki yetimler hakkında da ilgisine göre uygulanır.” hükmü uyarınca, 15/1/2025 tarihine kadar bir yükseköğrenimin bitirilmesinden sonra ikinci bir yüksek öğrenime devam edilmesi halinde aylık ödenmeyecek, buna karşılık 1/2/2025 tarihinden itibaren ikinci yüksek öğrenim süreleri ile doktora öğrenim sürelerine yetim aylığı ödenecektir.”

“Örnek-3 Kurumdan emekli aylığı almakta olan (B) 14/1/2024 tarihinde vefat etmiştir. Ölüm tarihinde ikinci yüksek öğrenimini yapmakta olan 22/6/2003 doğum tarihli oğlu (A)’nın yetim aylığı bağlanması talebi reddedilmiştir. 7538 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra (A), Kurum kayıtlarına 3/3/2025 tarihinde geçen dilekçesi ile yeniden aylık talebinde bulunmuştur. Yüksek öğreniminin devam ettiği ve azami eğitim süresini aşmadığı tespit edilen (A)’ya 1/2/2025 tarihinden geçerli olmak üzere aylık bağlanacaktır.”

“Örnek-4 Kurumumuzdan yetim aylığı almakta iken lisansüstü öğrenimini tamamlaması üzerine aylıkları kesilen 14/7/2000 doğum tarihli (A), 17/9/2024 tarihinde doktora öğrenimine başlamıştır. İlgili Kurum kayıtlarına 16/6/2025 tarihinde geçen dilekçesi ile doktora öğreniminin devam ettiğini belirterek yetim aylığı bağlanması talebinde bulunmuştur. Yüksek öğreniminin devam ettiği tespit edilen (A)’ya 1/2/2025 tarihinden geçerli olmak üzere aylık bağlanacak ancak aylıkları, öğreniminin daha erken bir tarihte sona ermemesi halinde 25 yaşını tamamladığı tarihi takip eden ay başı olan 1/8/2025 tarihinden geçerli olmak üzere kesilecektir.”

1. 29/6/2020 tarihli ve 2020/22 sayılı “5510 Sayılı Kanunun Geçici 4 üncü Maddesi Kapsamındaki Sigortalıların Sigortalılık – Tahsis ve Ödeme İşlemleri” konulu Genelgenin “KANUN KAPSAMINDA TAHSİS İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ESASLAR” başlıklı İkinci Kısmındaki “DUL VE YETİM AYLIKLARI” başlıklı Üçüncü Bölümünde yer alan;
2. “1.2.2.2. Erkek Yetimlerin Aylığa Hak Kazanma Şartları” başlığındaki açıklamaların altıncı paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“5434 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin 6 ncı fıkrası “Bir yükseköğrenimin bitirilmesinden sonra ikinci bir yükseköğrenimde geçen süreler ile doktora veya ikinci defa yapılan master veyahut lisans üstü uzmanlık öğreniminde geçen sürelere aylık ödenmez” hükmünü amirdir. Ancak, 15/1/2025 tarihli ve 32783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9/1/2025 tarihli ve 7538 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe giren 13 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasına “Bu madde kapsamında aylık alan ya da hükmün yürürlüğe girdiği tarihten sonra aylığa hak kazanacak erkek çocuklar için 5434 sayılı Kanunun mülga 74 üncü maddesinin altıncı fıkrası hükümleri uygulanmaz.” hükmü eklenmiştir. Buna göre, söz konusu hükmün yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihine kadar bir yükseköğrenimin bitirilmesinden sonra ikinci bir yüksek öğrenime devam edilmesi halinde veya doktora öğrenimine aylık ödenmeyecek, buna karşılık 1/2/2025 tarihinden itibaren ikinci yüksek öğrenim süreleri ile doktora öğrenim sürelerine yetim aylığı ödenecektir.”

2. “1.2.2.2.5. Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilerin Aylıklarının Durumu” başlığındaki açıklamaların ikinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, söz konusu paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.

“5434 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin 6 ncı fıkrası “Bir yükseköğrenimin bitirilmesinden sonra ikinci bir yükseköğrenimde geçen süreler ile doktora veya ikinci defa yapılan master veyahut lisans üstü uzmanlık öğreniminde geçen sürelere aylık ödenmez” hükmünü amirdir. Ancak, 15/1/2025 tarihli ve 32783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9/1/2025 tarihli ve 7538 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe giren 13 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasına “Bu madde kapsamında aylık alan ya da hükmün yürürlüğe girdiği tarihten sonra aylığa hak kazanacak erkek çocuklar için 5434 sayılı Kanunun mülga 74 üncü maddesinin altıncı fıkrası hükümleri uygulanmaz.” hükmü eklenmiştir. Buna göre, söz konusu hükmün yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihine kadar bir yükseköğrenimin bitirilmesinden sonra ikinci bir yüksek öğrenime devam edilmesi halinde veya doktora öğrenimine aylık ödenmeyecek, buna karşılık 1/2/2025 tarihinden itibaren ikinci yüksek öğrenim süreleri ile doktora öğrenim sürelerine yetim aylığı ödenecektir.”

“Bu kapsamda, lisans programından mezun olan öğrenciler “bütünleşik doktora” programına göre yüksek lisans ve doktora programını bir arada yürütebilecekleri için, bu şekilde öğrenim gören öğrencilerin 15/1/2025 tarihine kadar yüksek lisans programına denk gelen en çok 6 dönem (3 yıl) süreyle aylıkları ödenecek, 15/1/2025 tarihinden sonra ise bütünleşik doktora programı süresinin tamamında aylıkları ödenecektir.”

3. “1.2.2.2.6. İştirakçi/Sigortalı Sayılan Yetimlerin Aylıklarına İlişkin Durumlar” başlığı altına aşağıdaki açıklamalar eklenmiştir.

“Bilindiği üzere, 5434 sayılı Kanunun mülga 99 uncu maddesinin ikinci fıkrasındaki; “Vazife malullüğü aylığı alanların, varsa, harp malullüğü zammı ile Harp Okulu öğrencilerinden yetim aylığı alanların bu aylıkları kesilmez.” hükmü ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasına 19/6/2010 tarihli ve 27616 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16/6/2010 tarihli ve 5997 sayılı Kanunun 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren 10 uncu maddesi ile eklenen “Ancak, Polis Akademisinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin yetim aylıkları bu öğrenimleri süresince kesilmeksizin ödenmeye devam edilir.” hükmü uyarınca söz konusu okullarda öğrenim görmekte olan yetimlerin aylıkları kesilmemekte idi.

Bu defa, 15/1/2025 tarihli ve 32783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9/1/2025 tarihli ve 7538 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe giren 13 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasının son cümlesi;

“Ancak, bu Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilenlerden öğrenci olanların sigortalı sayılmaları, yetim aylıklarının bağlanmamasını veya bağlanan yetim aylıklarının kesilmesini gerektirmez.” şeklinde değiştirilmiştir.

Buna göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihini takip eden aybaşından itibaren, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d), (e) ve (f) betlerinde sayılan;

Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Milli Savunma Bakanlığı hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adayların, Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler ile polis nasbedilmek üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde polislik eğitimine tabi tutulan adayların, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okumaya devam edenler ile subay ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adayların, yetim aylıkları bağlanacak veya yetim aylığı almakta iken söz konusu okullarda öğrenci olanların aylıkları ödenmeye devam edilecektir.

Söz konusu tarihten önce yetim aylığı bağlanmayan veya kesilen ancak 7538 sayılı Kanun ile birlikte aylık almaya hak kazananlara Kurumumuza başvuruda bulunmaları halinde aylık bağlanacak olup, bu kişilere 1/2/2025 tarihinden önceki bir dönem için herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.”

4. “1.2.2.2.6.1. Harp Okulu ve Astsubay Meslek Yüksek Okulunda Okuyan Öğrenciler” başlığındaki açıklamaların üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ancak 7538 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihinden önceki dönemde, fakülte ve yüksekokullarda Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askeri öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksekokulları ve astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adaylardan söz konusu okullarda eğitime başlayanların yetim aylıkları bu okullara başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren kesilecek, anılan okullarda öğrenim gören öğrencilere aylık bağlanmayacaktır. Buna karşılık, anılan maddenin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihinden sonra söz konusu okullarda öğrenim gören öğrencilerin aylıkları kesilmeyecek ve bu okullarda öğrenim görenlere aylık bağlanacaktır.”

5. “1.2.2.2.6.2. Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisinde Okuyan Öğrencilerin Durumu” başlığındaki açıklamaların üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ancak 7538 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihinden önceki dönemde, fakülte ve yüksekokullarda Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nam ve hesabına okumaya devam edenler ile subay ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adaylara aylık bağlanmayacak bağlanmış aylıkları kesilecektir. Buna karşılık, anılan maddenin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihinden sonra söz konusu okullarda öğrenim gören öğrencilerin aylıkları kesilmeyecek ve bu okullarda öğrenim görenlere aylık bağlanacaktır.”

6. “1.2.2.2.6.3. Polis Akademisi ile Polis Meslek Yüksek Okulunda Okuyan Öğrencilerin Durumu” başlığındaki ikinci ve dördüncü paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ancak 7538 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihinden önceki dönemde, fakülte ve yüksekokullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta  iken Emniyet Genel  Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler  ile polis nasbedilmek üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde polislik eğitimine tabi tutulan adayların yetim aylıkları ise, bu okullara başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren kesilecek, anılan okullarda öğrenim gören öğrenciler ile Polis Meslek Yüksek Okulunda okuyan öğrencilere aylık ödenmeyecektir. Buna karşılık, anılan maddenin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihinden sonra söz konusu okullarda öğrenim gören öğrencilerin aylıkları kesilmeyecek ve bu okullarda öğrenim görenlere aylık bağlanacaktır.”

“Ancak 7538 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihinden önceki dönemde, Polis Akademisi bünyesinde eğitim veren Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde kurs mahiyetinde öğrenim görenlere aylık bağlanmayacak, bağlanmış aylıklar ise göreve başlama tarihini takip eden aybaşından itibaren kesilecektir. Buna karşılık, anılan maddenin yürürlüğe girdiği 15/1/2025 tarihinden sonra söz konusu okullarda öğrenim gören öğrencilerin aylıkları kesilmeyecek ve bu okullarda öğrenim görenlere aylık bağlanacaktır.”

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Dr. Raci KAYA

Kurum Başkanı”

SGK’nın yeni düzenlemeleriyle birlikte engelliliği nedeniyle vergi indirimi alanların emeklilik hakkı sona ererken, yetim aylığı bağlama kriterleri genişletildi. Ayrıca, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısında da değişiklikler yapıldı. 15 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe giren bu düzenlemeler, özellikle emeklilik planlaması yapan sigortalılar için büyük önem taşıyor.

Kaynak: yasadikca.com