Yeni eğitim öğretim yılı yaklaşırken engelli çocuklar ve ailelerinin yaşadıkları problemleri dile getiren Ahmetoğlu ve Kanbaş, ‘kaynaştırma’ sisteminin engelli çocukları akran zorbalığına maruz bıraktığını belirtti.
Eylül ayının gelmesiyle birlikte 2025-2026 eğitim-öğretim yılının başlamasına sayılı günler kaldı. Bu kapsamda birçok öğrenci ve ailesi heyecanlı bir bekleyiş içine girerken; engelli çocuklar ve aileleri için durum böyle olmadı. Engelli aileleri, çocuklarının okula başlamadan önce ve sonrasında yaşayacağı sıkıntılar sebebiyle kaygı içinde olduklarını dile getiren KEDİ-Kabul, Eşitlik, Dahil olma, İstihdam- Otizm Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serap Dikmen Ahmetoğlu ve Özel Eğitim Uzmanı Erdi Kanbaş, engelli çocukların diğer çocuklar işle kaynaşması için gerçekleştirilen ‘kaynaştırma’ sisteminde birçok eksikliklerin olduğunu, bunların giderilmemesi halinde var olan sorunların artacağını vurguladı.
Ahmetoğlu: Bozuk Sistem Yeni Sorunlar
Engelli çocukların ve ailelerinin her yıl yeni sorunlarla boğuştuğunu belirten Ahmetoğlu, başarısız ‘kaynaştırma’ sistemlerine dikkat çektiği açıklamasındai “Eğitim yılı yaklaşırken hem dernek olarak hem bileşeni olduğumuz Türkiye Otizm Meclisi olarak teyakkuz halindeyiz. Aileler ise stresli. Çünkü bir önceki yıllarda olduğu gibi geçtiğimiz yıl da eğitim alanında yaşanan sorunlarla boğuştuk. Alan öğretmeni yetersizliği, servisler, bütünleştirme/kaynaştırma alanında çocuklarımızın hala kabulde sorunları bize birçok olayın aktarmasına sebep oluyor. Bizlere başvuran aileleri yasal hakların teslimi konusunda gerekli başvuruları yapmaya, gerekli dilekçeleri yazmaya yönlendiriyoruz. Ancak aileler olarak bizler gerçekten her eğitim yılı başında yine hangi sorunu yaşayacağız kaygısını taşımaktan yorulduk. Aslında Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Müdürlüğü’nün hazırladığı güzel çalışmalar, yayınlar var. Fakat alanda bunların karşılığını göremiyoruz. Hala müdür ya da öğretmenin otistik öğrenciyi ‘kabul’ sorunuyla karşılaşabiliyoruz. Ondan öte kaynaştırma öğrencisi için mevcutta belirlenen destek uygulamalarına ulaşımında sorun yaşıyoruz. En önemlisi de kaynaştırma öğrencisinin destek ihtiyaçlarının tam olarak karşılanamaması sistemi sürdürülebilir halden çıkarıyor. Örneğin, kaynaştırma öğrencisini tipik gelişen öğrencilerle gerçek anlamda ‘kaynaştıracak’ bir çalışma mevcut değil, diğer öğrenciler hiç bu konuda eğitilmiyor. Bu akran zorbalığının da artmasına neden oluyor” ifadelerine yer verdi.
Kanbaş: Özel Eğitime Önem Verilmeli
Engelli çocuklara yönelik yoğunlaştırılmış bir özel eğitim desteğinin istenilen düzeyde sağlanamadığını ve bu nedenle engelli çocukların akranları ile aralarındaki makasın açıldığını belirten Kanbaş, “Okul döneminde özel gereksinimli çocuklarımız bütünleştirme-kaynaştırma sürecinde maalesef ciddi sorunlarla karşı karşıya kalınmaktadır. Yaşanılan sorunlar sadece akademik sorunlar olarak düşünülmemeli bu çocuklarda yaşanılan olumsuz sorunlar çocuğu özgüven, benlik, kişilik gelişimi gibi yönlerden olumsuz yönde etkilemekte ve çocuk akranları ile istenilen kaynaşmayı sağlamamaktadır. Özel gereksinimli çocuklara yönelik bakanlık tarafından hazırlanan yönetmelikler söz konusu ancak bunlar işleyiş süreci olarak incelendiğinde çocuğun okula kabul sürecinden başlayarak, tam zamanlı kaynaştırma sürecinde verilen destek eğitim odası hizmetlerinde, özel gereksinimli çocuğun başarısının değerlendirilmesi sürecinde çok ciddi sorunlar yaşanabilmektedir. Yarı zamanlı kaynaştırma hizmeti alan özel gereksinimli çocuklarımızın (ağırlıklı olarak zihin engelli ve otizmli çocukların) eğitim hizmeti aldığı özel eğitim sınıflarında da ciddi sorunlarla karşı karşıya kalınmaktadır” dedi.
Aileler Yeterli Bilgi Edinmeli
Aileler bu süreçte nasıl bir yol izlemesi gerektiğine değinen Kanbaş, ailelerin özel eğitim konusunda kapsamlı bilgi edinmesi gerektiğini dile getirdiği açıklamasında “Ailelerimiz özellikle erken çocukluk ve okul öncesi dönemden başlamak üzere çocuğun eğitiminde aktif katılım sağlamalı ve eğitimin bir parçası olmalıdır. Bu yaşanılan sürecin sadece çocukluk çağı ya da okul dönemi kapsayan bir süreç olarak düşünülmemeli çocuğun tün yaşamını kapsayan bir süreç olarak değerlendirmelidirler. Ne kadar zor süreçler yaşansa da hiçbir şekilde pes etmemelidirler. Ayrıca eğitim ve sosyal haklar yönünden yasa ve yönetmelikleri iyi bilmeli okullarda karşılaşacakları durumları hakkında yeterli yasal bilgilere sahip olmalıdırlar. Özellikle Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği hakkında yeterli bilgiye sahip olmalıdırlar” şeklinde konuştu.
Kaynak: İLKSES
