Asansörde İç Kapı Zorunluluğu Erişilebilirliği Geriye Mi Götürüyor?
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 13 Eylül 2022 tarihli ve 31952 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 1 Temmuz 2023’ten itibaren asansörlerde kabin iç kapısı zorunlu hale getirildi. Güvenlik gerekçesiyle atılan bu adım, özellikle eski binalardaki küçük asansör kabinlerinde erişilebilirliği ciddi biçimde tartışmalı bir noktaya taşıdı.
Uygulama, kağıt üzerinde “daha güvenli” görünebilir. Ama sahaya inince tablo değişiyor. Küçük kabinlere eklenen iç kapılar, tekerlekli sandalye ve akülü tekerlekli sandalye kullanıcılarının asansöre binmesini fiilen imkânsız hale getiriyor. Türkiye genelinde konut stokunun önemli bir bölümü eski; kabinler dar. Sonuç? Binbir emekle ev sahibi olmuş ya da yıllardır bir evde düzen kurmuş engelli bireyler, bir sabah uyanıp kendi evlerinde mahsur kalabiliyor.
Bu durumun somut ve çarpıcı örneklerinden biri, ALS Derneği Başkanı Alper Kaya. Kendisi de ALS hastası olan Kaya, yıllardır ALS hastaları için özveriyle çalışan, sayısız insana dokunan bir isim. Bir süredir kamuoyunda görünmemesinin nedeni ise basit ama acı: Binanın asansörüne takılan iç kapı nedeniyle evinden çıkamıyor. Güçlükle kurduğu yaşam düzeni, tek bir teknik müdahaleyle dağılıyor.
Sorulması gereken soru net: Bu zorunluluk getirilirken erişilebilirlik etkisi gerçekten hesaplandı mı? Engellilerin günlük yaşamına etkisi, alternatif çözümler, istisnalar ya da uyarlamalar neden konuşulmadı? Güvenlik elbette önemli; ancak güvenlik, başka bir hakkı ortadan kaldırarak sağlanıyorsa burada bir denge sorunu var demektir.
Erişilebilirlik bir lütuf değil, hak. Yönetmelikler insan hayatını kolaylaştırmak için vardır; zorlaştırmak için değil. Bugün gelinen noktada, güvenlik ile erişilebilirlik arasında akılcı ve kapsayıcı bir çözüm üretmek mümkün. İstisnalar, teknik alternatifler, ölçüye dayalı uygulamalar masaya yatırılabilir. Aksi halde, iyi niyetli düzenlemeler iyi insanların hayatını daraltan sonuçlar doğurmaya devam edecek.
Sosyal medya hesaplarımız:
İnstagram sosyal medya hesabı için tıklayın
Linkedln sosyal medya hesabı için tıklayın
X sosyal medya hesabı için tıklayın
Facebook sosyal medya hesabı için tıklayın
Kaynak: Yasadikca.com
