Gösteri Dünyasının Figürleştirdiği Ella Harper’ın Hikayesi

Ella Harper, nadir görülen hastalığı nedeniyle 19. yüz yılda gösteri dünyasının en ünlü isimlerinden birisi haline gelmişti.

Tarih hemen her dönem son derece ilginç ve hatta acımasız sayılabilecek olaylara sahne oldu. 19. yüzyılın sonlarında özellikle Avrupa’da ve Amerika Birleşik Devletleri’nde oldukça ilginç bir akım ortaya çıkmıştı. O dönemlerde çeşitli vücut deformasyonlarına (yeti kaybına) sahip insanlar, eğlence dünyasının en gözde figürleri arasında yer alıyordu. Dönemin eğlence mekanları arasında olan sirkler, çeşitli vücut deformasyonları olan insanları bulmak ve bu sayede servet kazanmak için yoğun bir çaba harcıyordu.

Yeti kaybı nedeniyle farklı görünüme sahip insanların “gösterileri” onlarca insan tarafından ilgiyle takip ediliyordu. ABD’de dünyaya gelen Ella Harper isimli kadın da bir dönem gösteri dünyasının en önemli figürleri arasındaydı… Harper doğuştan gelen ve dizlerinin tersine doğru büyümesine neden olan bir hastalığa sahipti. Bu sıra dışı hastalık sebebiyle dönemin eğlence sektöründe tanınan bir isim haline geldi. İlerleyen dönemlerde ise dış görünümünden dolayı “Deve Kız” olarak isimlendirildi. İşte bu sağlamcı (ayrımcı), sıra dışı ve acımasız gösteri anlayışının önemli isimlerinden biri olan Ella Harper hakkında bilmeniz gerekenler…

Ella Harper, 1870 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Tennessee eyaletinde dünyaya geldi

Çiftçilikle uğraşan bir ailede dünyaya gelen Harper’ın doğuştan gelen oldukça nadir bir hastalığı vardı.”Genu rekuvartum” isimli hastalık nedeniyle Harper’ın dizleri diğer insanlardakinden farklı olarak, geriye doğru gelişmişti. Bu nedenle yaşamı boyunca elleri ve ayakları üzerinde yürüdü. Çünkü bu şekilde yürümek Ella Harper için çok daha kolaydı…

Genç kızın bu sıra dışı durumu bölgedeki yerel sirklerin dikkatinden kaçmadı

Böylece Harper, henüz 12 yaşındayken yaşadığı bölgedeki sirklerde gösteriler yapmaya başladı. Harper’ın dış görünümü, kısa sürede bölge halkının da dikkatini çekti ve gösterileri onlarca insan tarafından takip edildi. Ancak Harper, kısa süre sonra daha geniş kitleler tarafından tanınacaktı…

Ella Harper gösterilerinin potansiyelini fark eden W.H. Harris isimli bir adam, onu sahibi olduğu Nickel Plate Circus isimli gezici sirke davet etti

Böylece Nickel Plate Circus ile New Orleans ve St. Louis gibi büyük şehirlerde gösteriler düzenlemeye başladı. Bu gösteriler Harper’ın neredeyse ulusal bir şöhrete kavuşmasına olanak tanıdı. Gezici sirk ile gittiği her şehirde büyük bir ilgiyle karşılaşıyor, fotoğrafları yerel ve ulusal gazetelerin sayfalarında boy gösteriyordu. Popülaritesi gün geçtikçe artan Harper kısa sürede eğlence dünyasının “aranan yıldızı” haline geldi.

Gösterilere bir deve eşliğinde çıkması sebebiyle Harper’a “Deve Kız” lakabı takıldı

Elbette bunda genç kızın farklı görünümünü öne çıkarmaya uğraşan sirk yönetiminin çabaları da etkili oldu. Böylece Harper, ulusal anlamda Deve Kız olarak anılır hale geldi.

Yüzlerce insan tarafından ilgiyle takip edilen genç kızın maaşı da oldukça iyiydi

Şöhretinin zirvesinde olduğu dönemde bugünün parasıyla haftalık 5 bin dolar ücret alıyordu. Ancak Deve Kız olarak anılması Harper’ın gerçekten de “yarı deve” olduğu inancının büyük bir ön yargı ile yayılmasına neden oldu!

Çünkü sahip olduğu hastalık oldukça nadirdi ve pek çok insan tarafından böyle bir hastalığın var olduğu bile bilinmiyordu. Öte yandan bu inanışın yaygınlaşması, gösterilerinin gözden düşmesine yol açtı.

Ella Harper’ın yüksek kazançlı işi, eğlence dünyasından kısa sürede emekli olmasına olanak tanıdı

Sirklerde geçirdiği yıllarda yeteri kadar para biriktirmeyi başarmıştı. Bu sayede profesyonel gösteri dünyasında çalışmaya başladıktan yalnızca 4 yıl sonra emekli oldu. Emeklilik günlerini ise doğduğu yerde, ailesi birlikte geçirmeye başladı…

35 yaşında geldiğinde Robert Savely isimli bir adamla evlendi

Çiftin iki çocuğu oldu. Ancak trajik bir şekilde ikisi de henüz bebeklik dönemindeyken yaşamını kaybetti. Sıra dışı hastalığına rağmen yaşama tutunmaktan hiçbir zaman vazgeçmeyen Ella Harper 1921 yılında, 51 yaşındayken kolon kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.

listelist.com

Yaşadıkça Editör Notu: Engeli (yeti kaybı) olan bireyler ne sıradışı ne kahraman ne de olağanüstü güçlere sahip bireyler değildir. Engeli olan bireyler toplumsal çeşitliliğin ayrılmaz bir parçası. Herkes gibi bir birey olarak kabul görülmeyi, sağlamcı (ayrımcı) yaklaşım yerine hak temelli adil-eşitlikçi bir hayatın içinde olmak için dünyanın her yerinde engeli olan bireyler mücadele veriyor. Bu ve benzer hikayeler de ayrımcı, dışlayıcı ve ötekileştirici yaklaşımları çok sık görebiliyoruz. Geçmişten günümüze engeli olan bireylere toplumsal yaklaşımın hangi boyutlarda olduğunu görmeniz için paylaştığımız örnek bir içerik.